Op 4 april 1923 werd niet alleen de Piushaven, maar ook het volledige Wilhelminakanaal voor het scheepvaartverkeer geopend. Door de waterverbinding in het noordwesten met de Amer en in het zuidoosten met de Zuid-Willemsvaart ontstond er een aantrekkelijke aan- en afvoermogelijkheid voor de Tilburgse industrie. Vanaf dat moment had Tilburg een binnenvaartverbinding met Europa.
Om de economische groeistuipen van het prille, zich ontwikkelende Tilburg te kunnen opvangen, werd letterlijk gezocht naar nieuwe wegen.
De eerste plannen voor een Tilburgse haven dateren van 1794. Verschillende kanaal-tracés werden overwogen, door de buurtschappen Veldhoven, door Korvel en zelfs door de Warande. Honderdvijftig jaar met tegenslagen volgden voordat uiteindelijk in 1909 kon worden begonnen met graven. Burgemeester Jansen heeft een groot aandeel gehad in de voorbereidende werkzaamheden die uiteindelijk hebben geleid tot de aanleg van 68 kilometer kanaal met bijbehorende ‘kunstwerken’, zoals bruggen en sluizen door de overheid worden genoemd.
Kanaal en haven zijn deels met de hand gegraven, deels met machines. De aanleg van het Wilhelminakanaal was destijds voor veel Tilburgers een zondags uitje. Vanaf 4 april 1923 was Tilburg in bezit van de grootste stadshaven van Brabant. De boer wiens grond onteigend was en nog nooit het erf had verlaten, stond plotseling oog in oog met een zeilend schip of een stoomboot die onaangekondigd zijn akker doorkliefde...
Portret van Burgemeester Jansen die zeer verdienstelijk is geweest voor de stad Tilburg. Hij heeft ook een groot aandeel gehad in de voorbereidende werkzaamheden voor het later tot stand gekomen Wilhelminakanaal. De ambtsperiode van Burgemeester Jansen was uitzonderlijk lang. Hij werd burgemeester in 1869 en bleef dat tot zijn dood in 1901. De realisering van de Piushaven zelf heeft hij uiteindelijk dus niet meer meegemaakt.Oud havenontwerp uit 1910, toen nog met een kleine zij-haven aan de zuidzijde.Kaartje van het kanaaltracé zoals men van plan was in 1912.De Piushaven is grotendeels met de hand gegraven. Helaas is daar nog geen enkele afbeelding van gevonden. Het zag er ongeveer zo uit als op deze foto, genomen bij het graven van het Wilhelminakanaal in Haghorst.
De Piushaven is gefundeerd op een woud van palen. Op deze tekening is goed te zien wat er onder de kademuren in de grond zit. Met de gekleurde lijnen is de reparatie ingetekend die in 2011 is uitgevoerd. De reparatie van de kademuren was nodig omdat de bestrating op de kade toen fors verzakte. Dit kwam omdat het zandschot lek was en er zand in de haven zakte. Groot alarm, men dacht dat de kademuren op instorten stonden. Stichting Thuishaven Tilburg heeft toen de hulp ingeroepen van kademuur-expert Peter Verhagen, die dit verhaal heeft kunnen ontzenuwen en belangeloos heeft geadviseerd hoe dit te repareren. Na de reparatie van het zandschot en het aanbrengen van kunststof platen onder de grond bleek ook nog eens € 800.000,- bespaard te zijn. Dit ten opzichte vna de eerder door de gemeente geplande oplossing om een aantal meters uit de kant damwand te slaan in het water. Daarop zouden steigers zijn aangebracht waardoor veel wateroppervlak verloren zou zijn en het zicht op de kademuren grotendeels zou zijn verdwenen. Met het slaan van de damwand, zouden volgens de kademuurexpert, de (schuine) schoorpalen waarop de kademuur is gefundeerd, juist zijn beschadigd. Ook de rand met de oorspronkelijke kinderkop-bestrating is op het nippertje behouden dankzij de alertheid van Stichting Thuishaven Tilburg-vrijwilliger John La Haye.Het allereerste schip wat lading loste in de Piushaven was de Davo van de firma Noury en van der Landen uit Deventer die 1500 balen tarwebloem aanvoerde voor de firma Schaven-Eijsbouts. De foto is genomen op 20 maart 1923, nog voordat de haven officieel is geopend, want dat was op 4 april 1923.Feestelijk maaltijd ter gelegenheid van de opening van het Wilhelminakanaal en de Piushaven op 4 april 1923. Plattegrond uit de jaren '20 met daarop de Piushaven. Let op de straten die onderbroken zijn door de aanleg van de Piushaven: de huidge Lanciersstraat en Kruisvaardestraat heette toen Beeksche Dijk. Maar ook de Kommerstraat en de Hoevenseweg. Ten zuiden van de havenarm lees je 'voetbalweg', op de plaats waar de Piushaven is aangelegd, lag eerst (ondermeer) een voetbalveld.Toeloopkanaal naar de Piushaven gezien vanaf de draaibrug richting stad. Op de achtergrond de kerk van Broekhoven. De foto uit 1930 is genomen op een maandag, dat was vroeger wasdag. (Let op de waslijn rechts op de foto.) Verhaalkommetje in de kademuur. Je kunt hier zien waar dit voor bedoeld is, namelijk om een scheepstouw in vast te maken.Verhaalkommetje in de kademuur met muurplanten. Dit is aan de zonzijde (noordkade) wat van invloed is op de soort begroeiing. Links ervan zijn de basaltpaaltjes duidelijk zichtbaar, waaruit de kademuur is opgebouwd. Het zijn dus geen blokken, maar gestapelde stenen paaltjes, waarvan slechts de kopse kant zichtbaar is. De basaltpaaltjes zijn ongeveer 60 cm lang. Dit is een foto van de zijkant genomen, zodat de lengte van het stenen 'paaltje' zichtbaar is. Van dit stenen paaltje is alleen de kopse kant zichtbaar in de kademuur.Verhaalkommetje aan de schaduwzijde. Aan deze zijde groeien veel soorten varens en ook allerlei soorten korst- en gewone mossen. Belangrijke factor voor een muurplant is de aanwezigheid van kalkrijke specie.
Klik op de foto voor een vergroting met onderschrift.
.jpg)
.png)
