Tilburg heeft sinds 2002 een museumhaven. De collectie historische binnenvaartschepen toont de ontwikkeling van de binnenvaart die parallel loopt met de geschiedenis van de Piushaven en het Wilhelminakanaal. Het zijn scheepstypen die vroeger veelvuldig in Tilburg actief waren. De schepen zijn allemaal in particulier bezit en worden meestal gebruikt voor bewoning. Houdt daarom rekening met de privacy van de schippers. Alleen op speciale momenten kan bij sommige schepen een kijkje aan boord worden genomen.
Om meer laadruimte te winnen, werden de relatief kleine scheepjes verlengd en verhoogd. Een schip werd overdwars doorgebrand en er werd een aantal meters tussen gezet. Ook werden vaak ‘kalffdekken’ aangebracht: de ‘gangboorden’ werden met laadruim-opbouw en al losgebrand en aan de hoogste rand van de romp weer vastgemaakt. Hierdoor werd een hoger vrijboord verkregen en kon het schip meer lading vervoeren.
Door de invoering van de WIR (Wet Investerings Regeling) in 1978 konden veel schepen worden gerenoveerd. Het betrof met name de aanschaf van autokranen, aluminium luikenkappen met luikenwagen en (woning-)renovatie. Vanwege de autokraan, ook wel ‘welvaartsboom’ genoemd, konden de kinderen in het weekend met de auto van het internaat gehaald en terug-gebracht worden. Vóór die tijd zagen ouders en kinderen elkaar soms alleen in de zomervakantie en met kerst. Ook ging de vrouw met de kinderen steeds vaker aan de wal wonen.
Mede door de overheidsregeling ‘oud voor nieuw’ zijn duizenden van de meest fraai gebouwde (kleinere) binnenvaartschepen ter wereld gesloopt. Een aantal schepen heeft deze sloopgolf overleefd, soms doordat zij vanwege de woningnood in de jaren ’60 dienden als woonboot of woonark. In Nederland zijn er nog maar zo’n 1500 van dit soort schepen, die herinneren aan deze hoogtijdagen van de Nederlandse scheepsbouw.
Om meer rendabel te kunnen varen, bedacht minister Kalff, minister van Verkeer en Waterstaat in het tweede kabinet Colijn (1933 tot 1935), het idee om de gangboorden los te branden en hoger, ter hoogte van het potdeksel weer vast te maken. Het gangboord werd met den en al verhoogd en onder het potdeksel weer vastgeklonken of gelast. Vandaar de verspringing in hoogte van het gangboord bij het voor- en achterdek. Met deze verhoging van den en gangboord werd een hoger vrijboord verkregen waardoor het schip meer lading kon vervoeren.Kalffdekken, gezien aan de binnenkant van een schip. De rechte rand in het midden van de foto is waar het gangboord oorspronkelijk was bevestigd. Het gangboord is losgebrand langs het bestek, vervolgens omhoog gebracht en aan het potdeksel bevestigd.Schepen werden ook verlengd: overdwars 'doorgezaagd', uitelkaar gereden en er werd een aantal meters tussen gezet. Varende monumenten gaan voor onderhoud regelmatig op de helling, voor inspectie en onderhoud van het onderwaterschip. Deze foto toont de steilsteven Drie Gebroeders op de helling bij Ruijtenberg in Raamsdonksveer. Deze meer dan 100 jaar oude scheepswerf is nog volop in gebruik. Het is vanuit Tilburg de dichtstbijzijnde scheepswerf waar de schepen in de Tilburgse museumhaven op de helling kunnen. Aan het vrachtschip rechts op de foto is duidelijk de schaalvergroting in de binnenvaart te zien.John La Haye, initiator van de museumhaven in Tilburg, druk bezig met het onderhoud van de Drie Gebroeders. Deze Groninger steilsteven, waarop hij woont, ligt al sinds 1995 in het Piushavengebied.
Het gedeelte boven de waterlijn wordt door de schippers zelf behandeld. Het onderwaterschip wordt door de werf schoongespoten en vervolgens geconserveerd met een koolteervervangend product. Na het schoonspuiten wordt het schip nadat het is opgedroogd, eerst geïnspecteerd. Het schip moet om de 6 jaar door een expert van de verzekeringsmaatschappij worden gekeurd.
Op deze foto zijn duidelijk de wagens van de helling te zien waarmee het schip dwars het water uit word getrokken. Scheepswerf Ruijtenberg in Raamsdonksveer heeft een dwarshelling. Om het onderhoud te kunnen plegen op de plaatsen waar de wagens staan waar het schip op rust, wordt het schip opgestoeld. Dan kunnen de wagens eronderuit getrokken worden.Deze foto is genomen vanaf de kant van het water. Het schip staat op de hellingwagens waarmee de schepen dwars het water uit worden getrokken. Scheepswerf Ruijtenberg in Raamsdonksveer heeft een dwarshelling.
Klik op de foto voor een vergroting met onderschrift.
 .jpg)
.jpg)
.jpg)
